Oerbier

Hellup, mijn bier versch(r)aalt!
2 januari 2023
Brouwen over de (gemeente)grenzen
2 januari 2023
Hellup, mijn bier versch(r)aalt!
2 januari 2023
Brouwen over de (gemeente)grenzen
2 januari 2023

Onlangs bezocht ik de IJzertijdboerderij in Dongen, een kleinschalig openluchtmuseum gerund door vrijwilligers van de plaatselijke heemkundekring. Daar hoopte ik meer te weten te komen over het bierbrouwen in de prehistorie.

Al direct bij de ingang val ik met mijn neus in de boter. Enkele flesjes speltbier kijken mij smekend aan om meegenomen te worden naar Tilburg. Had ik nou heus oerbier gevonden op een steenworp afstand van Tilburg?

Ook op het boerenerf heb ik succes. Een bevlogen vrijwilligster vertelt mij dat ze onlangs heeft geprobeerd om bier te brouwen zoals dat mogelijk in de ijzertijd gebeurde. Gewoon met water, graan en oké, bakkersgist. Maar ‘brouwen mocht je dat niet noemen aldus de brouwster, die volledig in haar rol opgaat. “Wij vrouwen waren gewoon bezig met het bereiden van voedsel. Bier was daar een onderdeel van. Toen er geld mee verdiend kon worden hebben jullie mannen dat van ons afgepakt.”

Tja, daar sta je dan met je goed fatsoen en inmiddels redelijk wat bierkennis. Hier heb ik met een expert te maken, een ervaringsdeskundige! Ik vraag of het bier ook smaakte. Even lijkt het of ze water ziet branden maar dan krijg ik gelukkig een eerlijk antwoord: “Ben je gek, het smaakte nergens naar. Volgens mij was bierbrouwen gewoon een makkelijke manier van brood maken. Als je logisch nadenkt kan dat de enige conclusie zijn.”

Op het ritme van rinkelende flesjes speltbier die achterin de auto staan, rijd ik naar huis. Daar verdiep ik mij in het etiket. Hm, er is inderdaad speltmout gebruikt, naast een behoorlijke hoeveelheid gerst. En hop uiteraard, iets wat de brouwsters uit de ijzertijd nog niet kenden. Het bier bleek ook niet in de kookkuil van het museum  te zijn gebrouwen maar bij een moderne Kaatsheuvelse microbrouwerij. Een lichte teleurstelling maakt zich van mij meester, tot ik het bier proef … heerlijk!

Fotobijschrift

Met dergelijke maalstenen werden in de ijzertijd graankorrels geplet. In Tilburg zijn restanten gevonden van dergelijke maalstenen van ver voor ijzertijd. Een mogelijke aanwijzing voor een oeroude vorm van brouwnijverheid op Tilburgs grondgebied. (Foto: Theo van Etten)