Oerbier
2 januari 2023
De duivel in je glas
2 januari 2023
“Zo, jij bent dus met die Tilburgse bierbrouwerijen bezig? Wat is nou eigenlijk de oudste nog bestaande brouwerij van Tilburg?” Euh … brouwerij Koningshoeven natuurlijk, zeg ik dan. “Nee, die bedoelen we niet. Van Tilburg zelf.”
Het blijft verwarrend en ik begrijp de vraag. Voor sommigen is Tilburg nu eenmaal de oorspronkelijke stad. Dat de dorpen Berkel-Enschot, Udenhout en Biezenmortel ook deel uitmaken van de gemeente Tilburg, is voor velen nog geen vanzelfsprekendheid. Voor mij des te meer reden om juist het hele grondgebied van Tilburg als werkgebied te kiezen voor mijn onderzoek. Want ook de zogenoemde buitengebieden dragen wel degelijk bij aan het verhaal over de brouwerijen in Tilburg.
Eerder schreef ik al over een voormalige brouwerij aan het Baaneind. Oké, tegenwoordig gemeente Heukelom, maar voorheen gemeente Berkel. En natuurlijk zijn de Berkel-Enschottenaren apetrots op ‘hun’ trappistenbrouwerij, welke overigens ook door de Tilburgers een warm hart werd toegedragen.
Ook Udenhout heeft zijn brouwerijen gekend. Met dank aan de heemkundige Frank Scheffers kwam ik al snel tot een aantal van vijf en in tegenstelling tot Tilburg zijn er zelfs een aantal panden bewaard gebleven. Ik heb het dan over de (mogelijk) zeventiende-eeuwse (!) herberg/brouwerij ’t Wit Leeuwke aan de Waalwijkseweg en een voormalige brouwerij/boerderij aan de Loonse Molenstraat. Verder bezat burgemeester Jan Aart Robben een brouwerij midden in het centrum van Udenhout en ook waar nu benzinestation Tango staat, stond er een. Tenslotte zou ook de veertiende-eeuwse boerenhoeve ‘De Kleine Strijdhoeven’ een brouwerij voor eigen gebruik hebben gehad.
Ook Biezenmortel heeft zijn best gedaan een brouwerij op te richten, maar die poging mislukte jammerlijk. De paters Kapucijnen hadden in hun klooster een plek gereserveerd voor een bierbrouwerij voor eigen gebruik maar daadwerkelijk gebrouwen werd nooit.
En de oudste nog bestaande brouwerij van Tilburg? Die zal niet ouder zijn dan een jaar of tien, misschien vijftien. Brouwerij Koningshoeven niet meegerekend uiteraard.
Fotobijschrift
De voormalige herberg met brouwerij ’t Wit Leeuwke aan de Waalwijkseweg is tegenwoordig een woonhuis. (Foto: Theo van Etten)
