Het Tilburgse brouwlandschap
12 augustus 2023Bier van eigen bodem
9 oktober 2023Middeleeuws bier, hoe zou dat gesmaakt hebben? Dat vroegen ze zich bij het preHistorisch Dorp in Eindhoven ook af. Daar gingen twee vrijwilligers aan de slag met oergranen om met een oerbrouwmethode een oerdegelijk biertje te maken. En ja, ik mocht foto’s komen maken.
Even voor de redactie van deze krant want ja, deze rubriek moet natuurlijk wel een link met Tilburg hebben: zowel Eindhoven als Tilburg zijn in historisch opzicht behoorlijk vergelijkbaar en beide in de middeleeuwen nog slechts een verzameling van onbeduidende ‘vlekken’ op de Brabantse kaart. De uitkomst van dit experiment is daarmee sowieso een waardevolle toevoeging aan de brouwgeschiedenis van ons stadje 😉.
Hop, gagel en brood
Ok, het is brouwdag. De basis is een recept dat rond 1450 geschreven moet zijn. ‘Om te maken goet bier, neemt gherste ende witte evene, (…) doeter tarwe in (…)’. Op minder dan één A4-tje wordt het brouwprotocol op een houtje-touwtjemanier uit de doeken gedaan. O ja, vergeet niet om ‘hoppe ende ghaghel ende broet’ toe te voegen, staat helemaal aan het eind. Zo’n recept roept natuurlijk allerlei vragen op over kooktijden, de hoeveelheid ingrediënten, et cetera. Gelukkig beschikken de brouwers van dienst over voldoende hobbybrouwkennis om het project tot een goed einde te brengen.
Na drie dagen klaar
Vier dagen later meld ik mij weer in het preHistorisch Dorp. Het is tijd om te proeven! Huh, na vier dagen al? Inderdaad, sla het recept er maar op na: ‘ende werden goet bier ten derden daghe te drinken.’ De spanning stijgt, we krijgen allemaal een aardewerk kopje met daarin het middeleeuwse vocht. Vrij dik is het, tegen het stroperige aan zelfs. Nee, dat kan niet helemaal goed zijn. Dan de smaak: zurig. Dat klopt dan weer wel. Het tweede brouwsel blijkt aanzienlijk vloeibaarder en heeft een soortgelijke zurige smaak. Het smaakt fris en best tof! Een snel testje wijst uit dat het bier 5,8% alcohol bevat. Hoezo waren er alleen maar slappe biertjes in de middeleeuwen?