Wonen in een voormalig godshuis
15 juni 2020
Tijd was (g)een issue bij de NS
4 september 2020
Een kruikenzeikerverkeerslicht, de Jaozeetie of een ‘nuuw Tilbörgs leesplèngske’. Je hebt ze vast wel ergens voorbij zien komen, maar sta je er ook weleens bij stil dat het hier om een nieuwe vorm van erfgoedpresentatie gaat?
Tilburg – Erfgoed wordt vaak gezien als oud, stoffig en passé. Oude gebouwen, archeologische resten uit een ver verleden en vooral: het is iets voor oude mannetjes met grijze baarden. “Onzin”, zegt Petra Robben van Stadsmuseum Tilburg. In de afgelopen drie jaar zag ze vanuit haar rol als stadsconservator en coördinator Erfgoed Tilburg een dikke vijftig erfgoedprojecten voorbijkomen. Kunstenaars, vormgevers, theatermakers en onderzoekers. “ErfgoedMakers zijn niet alleen ontzettend bevlogen, maar ook stuk voor stuk vaklui. Zij geven het erfgoed van onze stad een hedendaagse vorm”.
Is erfgoed maakbaar?
Petra verzamelde de projecten in de publicatie ErfgoedMakers, Een opvallende titel, is erfgoed maakbaar? Petra: “In zekere zin wel. Wij zien erfgoed als een ambacht. Een praktijk waarin we betekenis geven aan dat wat mensen waardevol vinden en soms al eeuwenlang aan elkaar doorgeven. Om die betekenis te laten zien en de kennis te delen met de inwoners van de stad, zijn mensen nodig. Mensen die iets nieuws maken uit erfgoed. ErfgoedMakers dus.”
Naast de monumentenhoeders van Heemkundekring Tilborch en andere, meer traditionele erfgoedvormen, zien we straattheater waarbij Tilburgse personages van honderd jaar geleden je toezingen. Langs het stationsperron verschijnt een kunstwerk over de wereldberoemde Tilburgse dichter Antony Kok. Maar ook het inmiddels iconische lettertype TilburgsAns en de ‘spoormannen’ van de NS hebben een plaatsje verworven. Opvallend veel jongeren en nieuwe Tilburgers blijken zich met erfgoed bezig te houden. Bijvoorbeeld in de vorm van (digitaal) theater, basisschooleducatie of een dialoogtafel over het verleden van nieuwe Tilburgers.
Tilburgs eigen
Petra ontdekte een rode draad in alle projecten: “Het blijkt heel vaak te gaan om het ‘Tilburgs eigen’. ErfgoedMakers geven de oude tradities zoals driekoningenzingen een nieuwe vorm. Ook speelt de eigen woonomgeving en het inclusieve karakter daarvan een belangrijke rol. Vergeet niet dat Tilburg tegenwoordig meer dan 150 nationaliteiten kent. Daarnaast blijkt erfgoed een inspiratiebron voor creatievelingen zoals kunstenaars, choreografen, filmmakers, muzikanten en appmakers.”
Erfgoed is dus zeker maakbaar. De samenstellers besluiten met een knipoog, namelijk dat we het in Tilburg zelfs voor elkaar krijgen erfgoed te maken uit iets dat er nooit geweest is. Maar tegelijkertijd concluderen ze dat ‘… Het rauwe en tegendraadse dat zich in het DNA van de Tilburgers heeft genesteld, een prima voedingsbodem blijkt voor een nieuwe kunstvorm. De kunst van het ErfgoedMaken’.
