Tilburgs eerste microbrouwerij
15 juli 2021
Met dank aan de oeros
22 april 2022
Brouwende vrouwen
‘Gebrouwen door vrouwen’ is een Amsterdamse brouwerij die gerund wordt door de zussen Do en Tessel de Heij. Het brouwteam bestaat tegenwoordig uit tien medewerkers, ook allemaal vrouwen en hun verhaal over ondernemen in een mannenwereld verscheen zelfs al in boekvorm. Brouwende vrouwen, is dat bijzonder? Helemaal niet!
‘In den beginne …’ Ja, zo zou dit verhaal kunnen starten. Bierbrouwen was van meet af aan een taak voor vrouwen. In Tilburg zal dat niet anders geweest zijn. Het was huishoudelijk werk, net als eten koken, kruiden verzamelen en brood bakken. Bier was tot in de middeleeuwen gewoon een vast onderdeel van de voedselvoorziening. Pas toen er grof geld verdiend kon worden met bierbrouwen, namen mannen de roerstok over.
Dat brouwen gebeurde aanvankelijk met zeer beperkte middelen in de eigen woning. Waarschijnlijk stroopten enkele vrouwen gezamenlijk de mouwen op om bier te brouwen voor de woongemeenschap waarvan zij deel uitmaakten. De ingrediënten haalden zij uit de directe omgeving: naast graan ook allerlei kruiden om het mengsel op smaak te brengen. De ‘brouwketels’ zullen simpelweg wat potten en pannen uit de eigen keuken zijn geweest. Later kwamen er zogenaamde ‘kogelpotten’ van aardewerk, groot genoeg om zo’n honderd tot honderdvijftig liter bier in te kunnen brouwen.
En dan bleef er weleens wat bier over. Wat doe je dan? Juist, dan ga je dat verkopen. Maar daarin werden vrouwen behoorlijk beperkt. Zo werd in 1184 in een protocol over Bossche stadsrechten vastgelegd dat een vrouw heeft het recht had om één baksel brood en één brouwsel bier te mogen verkopen zonder tussenkomst van haar man … Dat spanningsveld tussen mannen en vrouwen bleef nog lang bestaan. Mannen wilden geen vrouw in hun brouwerij omdat daardoor het bier zou bederven, zeker als ze ongesteld waren … Overleed de man, dan was de weduwe echter weer goed genoeg om de brouwerij voort te zetten. Zoals in Tilburg de weduwe van Adriaan Mommers (Heuvel) en Jeanette van Roessel, die tijdelijk de leiding had over brouwerij De Posthoorn … tot de zonen oud genoeg waren natuurlijk.
